Бичлэг 6- Маршил Чойбалсан

...

Дэлгэрэнгүй

Маршил Чойбалсан

Эрх чөлөө, тусгаар тогтнолын төлөө амь биеэ үл хайхран, хүнд хэцүү цагт Монголын ард түмнийг чиглүүлэгч маршил Х.Чойбалса...

Дэлгэрэнгүй

Бичлэг 5-Хар хот

...

Дэлгэрэнгүй

Татарын ханлиг

Татарууд бол Дунху(Зүүн ху)нараас гаралтай. Рашид-ад Диний "Судрын чуулган" зохиолдоо татаруудыг "Долоон түмэн өрхтэй" хэмээн бичээд "Tituqliut" гэж тэмдгэлсэн байдаг. X зуунаас хятад сурвалжид татарыг Зу-бу аймгийн холбоо, Зу-бу улс гэж тэмдгэлсэн байна. МНТ-нд цгаан татар, алчи татар, дутаут татар, алухай татар, айуриут, буйруут хэмээн зургаан татарын нэр байдаг. Татар аймгуудын дунд тутукулиут гэдэг аймаг хамгийн нэр хүндтэй байлаа. 1162 оноос...

Дэлгэрэнгүй

Буган хөшөө

Монголын хүрэл ба төмөр зэвсгийн түрүү үеийн нэн чухал дурсгал бол буган хөшөө юм.Эрдамтэд буган хөшөөг гонзгой урт чулууны хажуугийн дөрвөн урт талын оройн хэсэгт нар,сар хоёроос гурван ташуу зураас, хүний нүүр бүхий дүрстэй,бугыг загварчилан дүрсэлсэн хөшөө гэж үздэг. Хөшөөний дундаж өндөр 1-4м, 20-40 см зузаан, 30-80 см өргөнтэй байдаг.Одоогийн байдлаар дэлхийн хэмжээнд 700 орчим буган хөшөө олдоод байгаагийн 550 орчим нь Монгол нутагт байна....

Дэлгэрэнгүй

Бичлэг4- Монголын эзэн гүрний бусад улсууд

...

Дэлгэрэнгүй

Түүхэн хувьсгал-1911, 1921 онууд

1911 оны Үндэсний эрх чөлөөний хувьсгал Улиастайн 2000 цэрэг ба хотын ардын бослого, Сэцэн хан аймгийн бэйс Сансрайдоржийн хошууны ардын хөдөлгөөн, 1905-1907, 1910-аад онуудад Их хүрээнд гарсан лам, ардын бослого, Ард Аюушийн хөдөлгөөн зэрэг тэмцэл хөдөлгөөнүүд нь нийлэн нэгдсээр 1911 оны цагаагчин гахай жил гэхэд бүх орныг хамарсан үндэсний эрх чөлөөний хувьсгал болон өрнөжээ. Монголын үндэсний эрх чөлөөний хувьсгал гарах шууд шалтгаан нь монголчуудыг хүчээр хятадчилан уусгах “Шинэ засгийн” бодлого гэгчийг явуулсанд оршино. Энэхүү “Шинэ...

Дэлгэрэнгүй

Хатанбаатар Магсаржав

Сандагдоржийн Магсаржав 1878онд хуучинаар Сайн ноён хан аймаг одоогийн Булган аймгийн Хутаг-Өндөр сумын нутагт мэндэлжээ. Тэрээр 11н насандаа сайн ноён аймгийн хошуу ноён Ганжуржав гүнд шавь орон бичиг үсэг заалгаж, 25н нас хүртлээ шавь суусан байна. 1905 оны 7 сард язгууртны зэрэг залган Магсаржавыг Ховд дахь амбан яамны дэргэд хугацаалан суулгах Халхын жасаанд тохоон томилжээ. 1911 онд Монгол улс тусгаар тогтнолоо зарласны дараагаар...

Дэлгэрэнгүй

Бичлэг 3-Хатанбаатар Магсаржав

...

Дэлгэрэнгүй

Галдан Бошгит

Цорос аймгийн тэргүүн Эрдэнэбаатар хэмээгдэгч Хотогчин хунтайжын зургадугаар хөвгүүн болон мэндэлжээ.Тэрээр 7 настайдаа Лхас хотноо V Далай лам, Ванчин Богд нарын дэргэд шавилан суух болжээ. Галдан Төвдөд 20 жил шавилан сууж шашны эрдэмд гүнээ нэвтэрсэн нэгэн байжээ. Энэ үед Монголд бурханы шашин ид дэлгэрч байсан бөгөөд үүнээс өмнө Монголчууд Тэнгэрээ шүтлэгтай байлаа. Эрдэнэбаатар хунтайжийн тавдугаар хөвгүүн Сэнгэ хунтайж аавынхаа хан орыг...

Дэлгэрэнгүй

Халх Монгол Манжид эзлэгдэв

Манж Өвөр Монголыг 1636 онд бүрэн эрхшээлдээ оруулаад, дараагийн эзлэх алхмаа Халх Монголын зүг хандуулав. Халхыг Түшээт хан Гомбодорж, сэцэн хан Шолой, засагт хан Субадай нар захирч байжээ. Лигдэн хаан, Халхын ноёд нар Манжийн төрийн талаар нэгдмэл бодолтой байсангүй. Халхын ноёд дундаас Лигдэн хааны Манжийн эсрэг тэмцлийг Цогт хунтайж(1581-1637) дэмжиж байлаа. XVIII зууны II хасгаас Халхын дотоод байдал улам хурцдав. Энэ нь Манжийн хувьд тун тааламжтай зүйл болж, 1688 оны 9-н сард Ар Элстэй гэдэг газар болсон чуулганаар Халхын асуудлаар хуралдаж...

Дэлгэрэнгүй

Улс төрийн бутралын үе (Бага хаадын үе)

 Монголд XIV-XVII зууны үед улс төрийн бутрал явагдаж, 300 гаруй жил үргэжилжээ. Тэр үед Монголчууд дорно дахин Хянганы нуруунаас өрнө зүгт Тэнгэр уул, умар зүг Эрчис, Енисейн өмнө зүг Цагаан хэрэм хүртэлх өргөн уудам газар нутагтаа төвлөрөн суув. 1368-1634 он хүртэл улсын төрийг 22 хаан барьсанаас энэ үеийг "Улс төрийн бутралын үе буюу Бага хаадын үе" гэж нэрлэдэг болжээ. Монголчууд улс төрийн бутралын үед Баруун, Зүүн гэж үндсэн хоёр хэсэгт хуваагдаж, Зүүн Монгол дотроо ар, өвөр Монгол хэсэгт хуваагдав. Зүүн Монголын 13 отгийн өврийн 5...

Дэлгэрэнгүй

Хаадын төр барьсан он

                   Монголын их хаадын төр барьсан он тоолол 1. Чингис хаан (1206-1227)  оны хооронд 21 жил хаан суув. 2. Өгөдэй хаан (1229-1241) оны хооронд 12  жил хаан суув. 3. Гүюг хаан (1246-1248) оны хооронд 2  жил хаан суув. 4. Мөнх хаан (1251-1259) оны хооронд 8  жил хаан суув. 5. Хубилай хаан (1260-1294) оны хооронд 34 жил хаан суув.                     Монголын бага хаадын төр барьсан он тоолол 6. Төмөр (1294-1307) оны...

Дэлгэрэнгүй

Монгол хатад PPT

...

Дэлгэрэнгүй

Онцлох он тоолол

...

Дэлгэрэнгүй

Тулуйн хатан Сорхугтани бэхи

1203 онд Чингис хаан Хэрэйд аймгийг эзлэн авахдаа Тоорилын дүү Жаха Хамбугийн бага охин Сорхугтани бэхийг отгон хүү Тулуйдаа хатан болгон өгчээ.  Сорхугтани бэхийн Христийн шашин шүтдэг байсан бөгөөд бүх шашин их хүндэтгэлтэй ханддаг байлаа. 1216 онд Чингис хааны зарлигаар Хөх Төрөмэс буюу Хөх хана гэдэг газар Чингис ухааны хүрээ их сургуулийг байгуулж, Долоодой мэргэн, Чуу мэргэн, Тататунга зэрэг мэргэдийг багш болгон залсан түүхтэй ажээ....

Дэлгэрэнгүй

Түүхийн ном

...

Дэлгэрэнгүй

Юан гүрэн

Чингис хааны хан хөвгүүдийн байгуулсан улсуудыг Монголын эзэнт гүрний үе гэж нэрийддэг. Монголын Юан улс Мөнх хаан 1259 онд байлдаж яваад таалал төгссөн нь хаан ширээний төлөөх тэмцэл өрнөхөд хүрэв. Мөнх хааныг таалал төгсөний алтан ургийн зарим ноёд Хархорумд хуралдай зарлан, Аригбөхийг хаанд өргөмжлөв. Гэтэл Хубилай 1260 онд Кайпин хотноо биеэ хаанд өргөмжлөв. Ингээд Хубилай дүү Аригбөхтэйгээ(Чингис хааны отгон хүү Тулуйн хүүхдүүд) хаан ширээ...

Дэлгэрэнгүй

Хүннү гүрэн

Хүрэл төмөр зэвсгийн үеэс 24 аймгийг нэгтгэн Түмэн шаньюйгийн хүү Модун хаан болж, бүх аймгийг нэгтгэн захирч МЭӨ 209 онд Хүннү гүрнийг байгуулсан. Хүннүгийн нийслэл Луу хот нь Монголын орны төв хэсэг Хангайн нуруу, Орхоны хөндийд буюу Хархорум хотын ойролцоо байрлаж байжээ. МЭӨ 318 онд Хятадын сурвалжидтэмдэглэн ирсэн. ОХУ-ын эрдмэтэн судлаачид “ Хүннү нар бол Монголчууд” хэмээн үздэг. Дүнхү аймгийн холбооны зонхилогч Модунд элч илгээж Түмэн шаньюйн...

Дэлгэрэнгүй